salam ...
INFO: Mak yung merupakan satu-satunya muzik tradisional yang menerima pengiktirafan daripada unesco.
Teruskan Membaca...
INFO: Mak yung merupakan satu-satunya muzik tradisional yang menerima pengiktirafan daripada unesco.
Pada hari ini saya telah dapat mempelajari dua lagi jenis muzik tradisional yang terdapat di Malaysia iaitu muzik mak yung dan kompang. pada hari ini saya sangat teruja untuk mempelajari muzik mak yung kerana sebelum ini saya tidak pernah mengetahui tentang muzik ini. setelah mempelajari muzik tradisional ini saya merasakan bahawa muzik mak yung ini adalah satu muzik yang unit dan mempunyai nilai yang tersendiri dalam persembahannya. hal ini demikian kerana mak yung merupakan kategori bentuk Seni Lakon sama seperti Menora, mekmulung dan jikey, yang sangat kuno dan mempunyailagenda dan mintosnya yang tersendiri.seni mak yung ini menggunakan pelakon manusia dan mengutamakan dialog, tarian, muzik vokal dan instrumental mengisahkan penceritaan.
Sejarah mak yung bermula dari Patani dan telah tersebar luas di Semenanjung Malaysia, Medan dan Kepulauan Riau-Lingga di Indonesia. kira-kira lebih kuarang 200 tahun muzik ini telah dipindah ke Kelantan dan terus dibawa ke Kedah yang ketika ini di bawah Naungan Sultan Mohamad ke IV. Di Kampung Temenggung, Kota Bahru, Tengku Temenggung Ghaffar bertanggungjawab dalam latihan, muzik, dan memperhaluisi kostum secara sistematik sehimgga muzik ini bertukar dari Tradisi istana ke Tradisi rakyat.
Tahukah anda penari dalam muzik mak yung ini terdiri daripada perempuan. hal ini demikian kerana pada zaman dahulu raja-raja keluar pergi berperang dan keadaan istana menjadi suram. hal ini telah menyebabkan seni mak yung berkembang untuk menceriakan suasana istana dan penari mak yung ini terdiri daripada perempuan kerana raja-raja tidak membenarkan penari lelaki kerana bimbang puteri dan isteri baginda akan tertarik atau jatuh hati kepada penari-penari lelaki tersebut. selain itu mak yung juga di kaitkan dengan mak yang iaitu semangat padi.
Persembahan mak yung mempunyai tujuan ritual yang dipersembahkan melalui Main Puteri untuk tujuan pemyembuhan penyakit dan persembahan ini juga sebagai satu persembahan sembah guru. pesembahan mak yung ini dilakukan di aras panggung sama dengan aras tanah dan lantai panggungnya didirikan beberapa kaki dari atas tanah yang beratap. Ruang berlakon adalah di tengah-tengah panggung manakala pemuzik dan pelakon yang mengambil peranan sebagai korus duduk di tepi lantai.
Dalam persembahan mak yung terdapat beberapa lagu seperti mengadap rebab,kijang emas dan lagu sindung. mengadap rebab merupakan lagu terpanjang, mengiringi nyanyian dan tarian Pak Yung. Mengadap rebab merupakan satu simbol penghormatan kepada Rebab dan semangat mak yung. lagu Kijang Mas pula ialah lagu selepas Mengadap Rebab yang dinyanyikan oleh Kumpulan Korus dalam keadaan gembira dan pada korus Pak Yung dan Mak Yung menyanyikan lagi untuk menceritakan sesuatu. bagi lagu sindung pula dinyanyikan Pak yung apabila ingin memberikan arahan kepada peran.
Rebab 3 tali, sepasang gedang dan sepasang tetawak merupakan alat muzik utama yang dimainkan dalam Mak yung manakala serunai, geduk dan canai merupakan alat tambahan di dalam muzik mak yung. Rebab memainkan melodi utama yang merupakan alat muzik kategori Kordofon kelas kecil Lute.Berbadan kayu berbentuk segi tiga dan muka badan diperbuat menggunkan kulit perut lembu serta terdapat satu bonggol kecil dipanggil SUSU diperbuat daripada lilin lebah berfungsi meredam bunyi rebab.
saya juga turut mempelajari bentuk muzik Mayung iaitu sistem gongan yang dikawal oleh tetawak.Sistem gongan ini menggunakan 8 bit, 16 bit dan 32 bit. manakala iramanya menggunakan 4 timbre (pak, duh, cak, ting) dengan gaya meningkah. Hampir semua lagu Makyung bertempoh agak pelahan.
KOMPANG
Kompang berasal dari kebudayaan Arab di Asia Barat dan dikenali sebagai Dufuf, daff, duff, tar atau bendir. Di Indonesia dipanggil terbang atau rebana yang telah dibawa oleh Pedagang Arab kurun ke 13 Masih. alat ini diklasifikasi membaranofon dalam kelas dram kecil. alat ini kebiasaannya dimainkan oleh masyarakat Melayu semasa meraikan perkahwinan, majlis keraian Islam, Maulidulrasul, Berkhatan. pada masa kini kompang dimainkan juga untuk tujuan menyambut ketibaan pemimpin dan di dalam acara-acara rasmi.
Terdapat dua pendapat mengenai asal usul kompang iaitu pendapat pertama menyatakan kompang menyerupai hadrah yang terdapat di negara Arab, manakala pendapat kedua menyatakan lirik lagu yang dimainkan selalunya dalam bahasa Arab. Sebagai contoh Selawat Memuji Rasulullah SAW. Permainan kompang ini dibawa oleh pedagang Arab yang datang berdagang ke Nusantara untuk menarik perhatian pembeli terhadap perniagaan mereka. Dipercayai permainan ini menjadi ikutan masyarakat tempatan dan seterusnya berkembang sehingga kini manakala perkembangan permainan kompang di Tanah Melayu akibat imigrasi masyarakat Jawa
permainan kompang ini sangat unit kerana mempunyai adab semasa memainkan alatan ini. antara abad bermain kom pang ialah pakaian amat dititikberatkan, tidak boleh melentangkan kompang, tidak boleh melambung kompang dan tidak boleh meletakkan arah kulit muka kompang ke lantai. adab-adab yang diwujudkan ini mempunyai sebab-sebabnya yang tersendiri bagi melindungi mutu dan hasil muzik alat ini.
Di Malaysia terdapat beberapa jenis permainan kompang iaitu kompang Hadrah(Negeri Perak), Kompang Johor / Jawa, Kompang Eizhar( Negeri Selangor) dan Kompang Kelalang (Negeri Melaka). selain itu, kompang juga mempunyai pelbagai saiz mengikut peringkat umur seperti:-
pada hari ini juga, saya mendapat pengalaman yang baru iaitu saya dapat berlajar teknik2 bermain kompang dan saya turut dapat merasai bagaimana cara bermain kompang. permainan kompang ini mem punyai pelbagai teknik. teknik pertama yang saya pelajari ialah cara memengan kompang, kompang dipegang dengan sebelah tangan sementara sebelah tangan lagi memukulnya.Pada asasnya, kompang menghasilkan dua bunyi iaitu ‘pak’ dan bunyi ‘bung’. Pukulan ‘pak’ mestilah lebih berat daripada bunyi ‘bung’. Bunyi ‘pak’ dihasilkan apabila bahagian tengah kompang dipalu dengan tapak tangan sambil jari tangan terbuka. Kekuatan bunyi adalah hasil daripada pukulan tapak jari. Untuk menghasilkan bunyi yang tepat, sentuh tapak ibu jari dan jari anak mendahului jari yang lain semasa memukul. Bunyi ‘bung’ dihasilkan apabila bahagian tepi permukaan kompang iaitu 1/3 daripada permukaan dipukul dengan jari.
cara bermain kompang
Terdapat beberapa jenis paluan atau pukulan yang terdapat dalam permainan alat muzik kompang.Terdapat tiga paluan digabungkan untuk menghasilkan paduan bunyi yang berharmoni iaitu kumpulan paluan melalu, meningkah dan menyilang. Fungsi paluan ini adalah seperti kumpulan melalu memainkan rentak asas, kumpulan menyilang memainkan rentak silihan (up beat) kepada pukulan Melalu manakala kumpulan meningkah menjadi penghias rentak yang dimainkan paluan antara kumpulan melalu dan menyilang. selain itu, setiap persembahan kompang terdiri dari tiga bahagian pukulan iaitu pukulan ‘Mula’ untuk memainkan sesebuah lagu , pukulan lagu dan pukulan ‘Mati’ untuk mengakhiri sesebuah lagu.
selain berlajar mengenai kompang, saya juga didedahkan mengenai cara penjagaan kompang supaya kompang berada dalam keadaan baik dan bunyiknya tidak lari. cara penjagaan kompang ialah kompang yang berada dalam simpanan seharusnya dikendurkan permukaannya dan sebelum memulakan permainan kompang, permukaannya perlu ditegangkan dengan sedak. Kompang yang basah seharusnya dijemur sehingga kering supaya tahan lebih lama.Semasa dalam simpanan juga, kompang perlu diletakkan dengan berkeadaan muka kompang bertindan dengan permukaan lain dan disusun di rak atau almari yang sesuai. hal ini bertujuan untuk mengelakkan kerosakan muka kompang apabila ditindani oleh baluh kompang.
banyak pengalaman baru yang telah dapat semasa mengikuti kuliah pada hari ini. saya berasa gembira kerana saya dapat merasai sendiri bagaimana cara bermain kompang walaupun pada awalnya saya susah untuk belajar namun pada akhirnya saya dapat memahami cara bermain kompang setelah dibantu oleh rakan-rakan saya.
Sejarah mak yung bermula dari Patani dan telah tersebar luas di Semenanjung Malaysia, Medan dan Kepulauan Riau-Lingga di Indonesia. kira-kira lebih kuarang 200 tahun muzik ini telah dipindah ke Kelantan dan terus dibawa ke Kedah yang ketika ini di bawah Naungan Sultan Mohamad ke IV. Di Kampung Temenggung, Kota Bahru, Tengku Temenggung Ghaffar bertanggungjawab dalam latihan, muzik, dan memperhaluisi kostum secara sistematik sehimgga muzik ini bertukar dari Tradisi istana ke Tradisi rakyat.
Tahukah anda penari dalam muzik mak yung ini terdiri daripada perempuan. hal ini demikian kerana pada zaman dahulu raja-raja keluar pergi berperang dan keadaan istana menjadi suram. hal ini telah menyebabkan seni mak yung berkembang untuk menceriakan suasana istana dan penari mak yung ini terdiri daripada perempuan kerana raja-raja tidak membenarkan penari lelaki kerana bimbang puteri dan isteri baginda akan tertarik atau jatuh hati kepada penari-penari lelaki tersebut. selain itu mak yung juga di kaitkan dengan mak yang iaitu semangat padi.
Persembahan mak yung mempunyai tujuan ritual yang dipersembahkan melalui Main Puteri untuk tujuan pemyembuhan penyakit dan persembahan ini juga sebagai satu persembahan sembah guru. pesembahan mak yung ini dilakukan di aras panggung sama dengan aras tanah dan lantai panggungnya didirikan beberapa kaki dari atas tanah yang beratap. Ruang berlakon adalah di tengah-tengah panggung manakala pemuzik dan pelakon yang mengambil peranan sebagai korus duduk di tepi lantai.
Dalam persembahan mak yung terdapat beberapa lagu seperti mengadap rebab,kijang emas dan lagu sindung. mengadap rebab merupakan lagu terpanjang, mengiringi nyanyian dan tarian Pak Yung. Mengadap rebab merupakan satu simbol penghormatan kepada Rebab dan semangat mak yung. lagu Kijang Mas pula ialah lagu selepas Mengadap Rebab yang dinyanyikan oleh Kumpulan Korus dalam keadaan gembira dan pada korus Pak Yung dan Mak Yung menyanyikan lagi untuk menceritakan sesuatu. bagi lagu sindung pula dinyanyikan Pak yung apabila ingin memberikan arahan kepada peran.
Rebab 3 tali, sepasang gedang dan sepasang tetawak merupakan alat muzik utama yang dimainkan dalam Mak yung manakala serunai, geduk dan canai merupakan alat tambahan di dalam muzik mak yung. Rebab memainkan melodi utama yang merupakan alat muzik kategori Kordofon kelas kecil Lute.Berbadan kayu berbentuk segi tiga dan muka badan diperbuat menggunkan kulit perut lembu serta terdapat satu bonggol kecil dipanggil SUSU diperbuat daripada lilin lebah berfungsi meredam bunyi rebab.
saya juga turut mempelajari bentuk muzik Mayung iaitu sistem gongan yang dikawal oleh tetawak.Sistem gongan ini menggunakan 8 bit, 16 bit dan 32 bit. manakala iramanya menggunakan 4 timbre (pak, duh, cak, ting) dengan gaya meningkah. Hampir semua lagu Makyung bertempoh agak pelahan.
KOMPANG
Kompang berasal dari kebudayaan Arab di Asia Barat dan dikenali sebagai Dufuf, daff, duff, tar atau bendir. Di Indonesia dipanggil terbang atau rebana yang telah dibawa oleh Pedagang Arab kurun ke 13 Masih. alat ini diklasifikasi membaranofon dalam kelas dram kecil. alat ini kebiasaannya dimainkan oleh masyarakat Melayu semasa meraikan perkahwinan, majlis keraian Islam, Maulidulrasul, Berkhatan. pada masa kini kompang dimainkan juga untuk tujuan menyambut ketibaan pemimpin dan di dalam acara-acara rasmi.
Terdapat dua pendapat mengenai asal usul kompang iaitu pendapat pertama menyatakan kompang menyerupai hadrah yang terdapat di negara Arab, manakala pendapat kedua menyatakan lirik lagu yang dimainkan selalunya dalam bahasa Arab. Sebagai contoh Selawat Memuji Rasulullah SAW. Permainan kompang ini dibawa oleh pedagang Arab yang datang berdagang ke Nusantara untuk menarik perhatian pembeli terhadap perniagaan mereka. Dipercayai permainan ini menjadi ikutan masyarakat tempatan dan seterusnya berkembang sehingga kini manakala perkembangan permainan kompang di Tanah Melayu akibat imigrasi masyarakat Jawa
permainan kompang ini sangat unit kerana mempunyai adab semasa memainkan alatan ini. antara abad bermain kom pang ialah pakaian amat dititikberatkan, tidak boleh melentangkan kompang, tidak boleh melambung kompang dan tidak boleh meletakkan arah kulit muka kompang ke lantai. adab-adab yang diwujudkan ini mempunyai sebab-sebabnya yang tersendiri bagi melindungi mutu dan hasil muzik alat ini.
Di Malaysia terdapat beberapa jenis permainan kompang iaitu kompang Hadrah(Negeri Perak), Kompang Johor / Jawa, Kompang Eizhar( Negeri Selangor) dan Kompang Kelalang (Negeri Melaka). selain itu, kompang juga mempunyai pelbagai saiz mengikut peringkat umur seperti:-
- 30 cm 12 tahun dan ke bawah
- 32.5 cm 13 dan 14
- 35 cm 15 dan 16
- 37.5 cm dan 40 cm Orang dewasa
pada hari ini juga, saya mendapat pengalaman yang baru iaitu saya dapat berlajar teknik2 bermain kompang dan saya turut dapat merasai bagaimana cara bermain kompang. permainan kompang ini mem punyai pelbagai teknik. teknik pertama yang saya pelajari ialah cara memengan kompang, kompang dipegang dengan sebelah tangan sementara sebelah tangan lagi memukulnya.Pada asasnya, kompang menghasilkan dua bunyi iaitu ‘pak’ dan bunyi ‘bung’. Pukulan ‘pak’ mestilah lebih berat daripada bunyi ‘bung’. Bunyi ‘pak’ dihasilkan apabila bahagian tengah kompang dipalu dengan tapak tangan sambil jari tangan terbuka. Kekuatan bunyi adalah hasil daripada pukulan tapak jari. Untuk menghasilkan bunyi yang tepat, sentuh tapak ibu jari dan jari anak mendahului jari yang lain semasa memukul. Bunyi ‘bung’ dihasilkan apabila bahagian tepi permukaan kompang iaitu 1/3 daripada permukaan dipukul dengan jari.
cara bermain kompang
Terdapat beberapa jenis paluan atau pukulan yang terdapat dalam permainan alat muzik kompang.Terdapat tiga paluan digabungkan untuk menghasilkan paduan bunyi yang berharmoni iaitu kumpulan paluan melalu, meningkah dan menyilang. Fungsi paluan ini adalah seperti kumpulan melalu memainkan rentak asas, kumpulan menyilang memainkan rentak silihan (up beat) kepada pukulan Melalu manakala kumpulan meningkah menjadi penghias rentak yang dimainkan paluan antara kumpulan melalu dan menyilang. selain itu, setiap persembahan kompang terdiri dari tiga bahagian pukulan iaitu pukulan ‘Mula’ untuk memainkan sesebuah lagu , pukulan lagu dan pukulan ‘Mati’ untuk mengakhiri sesebuah lagu.
selain berlajar mengenai kompang, saya juga didedahkan mengenai cara penjagaan kompang supaya kompang berada dalam keadaan baik dan bunyiknya tidak lari. cara penjagaan kompang ialah kompang yang berada dalam simpanan seharusnya dikendurkan permukaannya dan sebelum memulakan permainan kompang, permukaannya perlu ditegangkan dengan sedak. Kompang yang basah seharusnya dijemur sehingga kering supaya tahan lebih lama.Semasa dalam simpanan juga, kompang perlu diletakkan dengan berkeadaan muka kompang bertindan dengan permukaan lain dan disusun di rak atau almari yang sesuai. hal ini bertujuan untuk mengelakkan kerosakan muka kompang apabila ditindani oleh baluh kompang.
banyak pengalaman baru yang telah dapat semasa mengikuti kuliah pada hari ini. saya berasa gembira kerana saya dapat merasai sendiri bagaimana cara bermain kompang walaupun pada awalnya saya susah untuk belajar namun pada akhirnya saya dapat memahami cara bermain kompang setelah dibantu oleh rakan-rakan saya.
